Hiszpania może pochwalić się największą powierzchnią winnic na świecie i wieloma uznanymi regionami winiarskimi. Po ostatnim zbliżeniu na zachodnią apelację toro przyjrzymy się prawdziwej sławie, która odpowiada za dużą część produkowanego w Hiszpanii wina.
Rioja – znana i ceniona przez konsumentów wina, jest pierwszą hiszpańską apelacją powołaną do życia w 1925 roku. Regulacje prawne dotyczące winiarstwa istniały tu jednak znacznie wcześniej, sięgając historią do czasów średniowiecza. Dzisiaj rioja nosi prestiżowy status Denominación de Origen Calificada (skrót DOCa lub DOQ). Na etykiecie win znajduje się znak Consejo Regulador – organizacji, która kontroluje jakość i wiarygodność informacji podanych na butelce. Choć mamy tu do czynienia z jedną apelacją istnieje znacząca różnorodność win. Możemy tu spotkać tytuły czerwone, z których słynie cały region, ale też wina różowe i białe. Bogactwo stylu wynika też ze specyfiki podregionów i długości dojrzewania.
Cały region dzieli się na trzy części, które różnią się warunkami klimatycznymi, glebowymi i co za tym idzie stylem win. Rioja Alavesa to przede wszystkim pełne wina o wyraźnej kwasowości. Rioja Alta (tł. rioja wysoka), położona na wzniesieniach terenu, to wina nieco lżejsze, o wyraźnej owocowości. Rioja Baja (tł. rioja niska) to obszar o najwyższych temperaturach i bardzo ograniczonych opadach deszczu. Warunki te wymuszają produkcję win o intensywnej barwie i wysokiej zawartości alkoholu.
Rioja to region o wielkiej tradycji dojrzewania wina w beczce. Klimat i uprawiane odmiany sprzyjają wytwarzaniu win, które w skrajnych przypadkach mogą być dojrzewane przez dekady. Przydatna przy wyborze czerwonej rioja jest klasyfikacja dotycząca długości starzenia w beczce. Spotykamy tu cztery stopnie, które są szczegółowo opisane przez lokalny organ kontrolujący. Tak więc „rioja„ na butelce oznacza, że mamy do czynienia z młodym winem, które nie spędziło w beczce więcej niż rok. Termin „crianza„ dotyczy win starzonych minimum rok w beczce, nie młodszych niż dwa lata. „Reserva” musi być winem dojrzewanym co najmniej trzy lata, z czego rok w dębie. Najdłużej starzonym i najczęściej najdroższym winem będzie „gran reserva”, która dojrzewa minimum dwa lata w beczce i kolejne trzy w butelce.
Lokalne tytuły przyciągają niezliczonych miłośników wina. Wyrazisty smak, owocowe aromaty i umiejętnie użyta beczka stanowią doskonałą mieszankę rioja. O charakterze win świadczą też dominujące odmiany: czerwone tempranillo i biała viura. Tak jak wszędzie i tu zdarzają się tytuły nieudane lub przereklamowane jednak ogólny poziom win cechuje dobry stosunek jakości do ceny. Wybór może sprawiać kłopoty ze względu na specyficzną nazwę, którą usilnie staramy się odmieniać. Nie trzeba tego robić, niektórzy językoznawcy uznają, że jest to słowo występujące w jednym przypadku: rioja.
Status DOCa: od 1991
Powierzchnia upraw: 60 000 ha
Główne czerwone odmiany: tempranillo, garnacha tinta, graciano, mazuelo
Główne białe odmiany: viura (macabeo), malvasia, garnacha blanca
Terminologia: Wina czerwone. Crianza – dwa lata starzenia, w tym rok w beczce; Reserva – trzy lata starzenia w tym rok w beczce; Gran Reserva – pięć lat starzenia w tym dwa lata w beczce
Jan Czyż
Jan Czyż
Od kilkunastu lat degustuje i szkoli. Ukończył studia winiarskie Master International Vintage. Interesuje się marketingiem wina w sieci oraz globalnymi trendami winiarskimi. Lubi wina codzienne, szczególnie z południa Francji.
